(Xây dựng) - “Giao Bộ chủ trì, xây dựng Đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ nhà ở xã hội (NƠXH) cho công nhân, người thu nhập thấp (TNT) trong giai đoạn từ nay tới năm 2030” – Đây là chỉ đạo của Thủ tướng Phạm Minh Chính tại Hội nghị “Thúc đẩy phát triển NƠXH cho công nhân, người TNT” ngày 1/8.

Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, Hội nghị được tổ chức nhằm cụ thể hóa một bước chủ trương của Đảng về chăm lo NƠCN, người TNT.

Đảng, Nhà nước đặc biệt quan tâm phát triển NƠXH cho công nhân

Phát biểu tại Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh: Hội nghị được tổ chức nhằm cụ thể hóa một bước chủ trương của Đảng về chăm lo nhà ở công nhân (NƠCN), người TNT. Quan điểm xuyên suốt là lấy con người làm trung tâm, là chủ thể, là mục tiêu, động lực, nguồn lực cho sự phát triển, không để ai bị bỏ lại phía sau trong quá trình phát triển…

Hội nghị cũng là dịp để đánh giá tình hình thực hiện chủ trương, pháp luật, chính sách của Đảng và Nhà nước về phát triển NƠXH trong thời gian qua và định hướng nhiệm vụ, giải pháp thực hiện trong thời gian tới.

Theo Thủ tướng, việc chăm lo giải quyết nhà ở cho người dân, nhất là NƠXH cho công nhân, người TNT luôn được Đảng và Nhà nước đặc biệt quan tâm. Quốc hội đã ban hành Luật Nhà ở năm 2014 với những cơ chế, chính sách ưu đãi nhằm khuyến khích phát triển NƠXH, trong đó có nhà ở dành cho công nhân lao động như: Miễn tiền sử dụng đất; giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp; hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án; cho vay ưu đãi lãi suất thấp; chi phí mua hoặc thuê NƠCN được tính là chi phí hợp lý trong giá thành sản xuất khi tính thuế thu nhập doanh nghiệp.

Thời gian qua, dưới sự chỉ đạo của Đảng, Nhà nước, Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, cố gắng vào cuộc của cả hệ thống chính trị, đặc biệt là vai trò của các địa phương, các doanh nghiệp đã hoàn thành đầu tư xây dựng gần 7,8 triệu m2 NƠXH, giúp cho hàng trăm nghìn hộ gia đình TNT và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, có chỗ ở an toàn. Đây là một kết quả đáng kể.

Bên cạnh đó, nhiều doanh nghiệp cũng đã thể hiện trách nhiệm xã hội rất cao, thông qua việc hỗ trợ công nhân về nhà ở, xây dựng trường học, bệnh viện... và nhất là trong phòng chống dịch Covid-19.

Tuy nhiên, quá trình triển khai thực hiện các chính sách về NƠXH mới chỉ đáp ứng được một phần nhỏ nhu cầu của công nhân lao động. Nhu cầu nhà ở của công nhân lao động vẫn rất cấp bách. Cơ chế chính sách và quá trình thực thi bộc lộ nhiều tồn tại, hạn chế cần được khắc phục nhằm thúc đẩy việc phát triển NƠXH, giải quyết tốt hơn nhu cầu cải thiện nhà ở của các đối tượng…

Phát triển NƠXH cho công nhân còn nhiều vướng mắc, tồn tại

Báo cáo tóm tắt về triển khai thực hiện và đề xuất giải pháp thúc đẩy chính sách hỗ trợ NƠXH, NƠCN, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị cho biết: Nhìn chung, các chính sách hỗ trợ NƠXH, NƠCN lao động tại các khu công nghiệp (KCN) đã tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào phát triển NƠXH, NƠCN, cũng như quy định trách nhiệm của các cơ quan, đơn vị…

Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị báo cáo tóm tắt về triển khai thực hiện và đề xuất giải pháp thúc đẩy chính sách hỗ trợ NƠXH, NƠCN tại Hội nghị.

Tuy nhiên, vẫn còn một số tồn tại, khó khăn trong quá trình phát triển NƠXH cho công nhân. Cụ thể, trong quá trình triển khai các quy định pháp luật vẫn còn một số tồn tại cần tiếp tục nghiên cứu sửa đổi tại Luật Nhà ở và các luật khác liên quan như trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua – bán NƠXH còn kéo dài, thậm chí phức tạp hơn các dự án nhà ở thương mại. Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH, NƠCN đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thực chất, không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư…

Luật Nhà ở hiện hành chưa có quy định cho phép doanh nghiệp, hợp tác xã thuộc đối tượng được mua, thuê, thuê mua NƠXH trong khi trên thực tế nhu cầu của các doanh nghiệp, hợp tác xã muốn mua, thuê NƠXH để cho người lao động của họ thuê lại để ở là rất lớn…

Bên cạnh đó, ngân sách Trung ương chưa bố trí được đầy đủ nguồn vốn ưu đãi thực hiện chính sách NƠXH, NƠCN. Nhiều địa phương chưa quan tâm đến phát triển NƠXH; chưa xác định rõ quỹ đất cho phát triển NƠXH trong quy hoạch đô thị, KCN; Chưa thực hiện nghiêm quy định dành 20% quỹ đất trong các dự án nhà ở thương mại để phát triển NƠXH, dẫn đến thiếu quỹ đất sạch để triển khai các dự án NƠXH; Chưa quan tâm hỗ trợ đầu tư xây dựng hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài hàng rào các dự án NƠXH từ nguồn ngân sách địa phương…

Bộ Xây dựng đề xuất tách riêng chính sách NƠCN

Bộ trưởng Nguyễn Thanh Nghị cũng nêu ra một số giải pháp thúc đẩy phát triển NƠXH, NƠCN trong thời gian tới. Theo đó, cần tiếp tục nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở 2014 đồng bộ với Luật Đất đai (sửa đổi), Luật Đấu thầu (sửa đổi), Luật Thuế… trong đó quy định cụ thể về đối tượng, điều kiện thụ hưởng; việc quy hoạch, dành quỹ đất phát triển NƠXH; việc lựa chọn chủ đầu tư dự án; các cơ chế chính sách ưu đãi của Nhà nước… Đồng thời tách riêng chính sách NƠCN để có cơ chế khuyến khích, ưu đãi nhằm phát triển loại hình nhà lưu trú cho công nhân trong KCN.

Bộ Xây dựng đề xuất: Chủ trì lập và trình Thủ tướng Chính phủ phê duyệt Đề án đầu tư xây dựng 01 triệu căn hộ cho đối tượng TNT, công nhân KCN giai đoạn 2022 – 2030; Thủ tướng Chính phủ giao quy hoạch, định hướng các tập đoàn, doanh nghiệp kinh doanh bất động sản tham gia đầu tư phát triển NƠXH cho công nhân, người TNT… Bộ trưởng cũng đề xuất, kiến nghị nhiều giải pháp cần làm đối với các bộ, ngành, địa phương.

Bộ trưởng cho biết: Với chức năng, nhiệm vụ của mình, Bộ Xây dựng sẽ nghiên cứu dự thảo, báo cáo Chính phủ trình Quốc hội cho ý kiến và thông qua Luật Nhà ở (sửa đổi) theo Chương trình xây dựng luật, pháp lệnh năm 2022 của Quốc hội (dự kiến kỳ họp thứ 6 Quốc hội khóa XV); Chủ trì, phối hợp với các bộ ngành liên quan tháo gỡ các vướng mắc về cơ chế, chính sách, pháp luật, triển khai hiệu quả, thúc đẩy phát triển NƠXH, NƠCN KCN; Tiếp tục làm việc với một số địa phương trọng điểm để kiểm tra, đôn đốc việc triển khai NƠXH, NƠCN nhằm triển khai hiệu quả Nghị quyết số 11/NQ-CP.

Bộ phối hợp Ngân hàng Nhà nước chỉ đạo, hướng dẫn, phối hợp với các địa phương thực hiện rà soát, lập và công bố danh mục các chủ đầu tư dự án NƠXH, NƠCN được vay gói hỗ trợ lãi suất 2% thông qua hệ thống ngân hàng thương mại của Nghị quyết số 11/NQ-CP.

Bộ tiếp tục đôn đốc các địa phương thực hiện rà soát, bổ sung quy hoạch, bố trí quỹ đất dành để phát triển NƠXH khu vực đô thị, NƠCN theo đúng quy định pháp luật và thực hiện nghiêm quy định dành quỹ đất 20% làm NƠXH trong các dự án nhà ở, khu đô thị; Tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra, giám sát, xử lý vi phạm pháp luật trong việc thực hiện pháp luật về phát triển NƠXH…

Giao Bộ Xây dựng lập Đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH

Hội nghị cũng đã ghi nhận nhiều tham luận, đề xuất có tâm huyết và thiết thực từ các Bộ, ngành, địa phương và các doanh nghiệp đầu tư, kinh doanh bất động sản lớn để có thể triển khai đầu tư xây dựng ngay quỹ nhà ở lớn cho công nhân và người dân nghèo.

Kết luận Hội nghị, Thủ tướng Phạm Minh Chính đánh giá cao báo cáo rất cụ thể, đầy đủ của Bộ Xây dựng và các bộ ngành, địa phương về thực trạng thực hiện, hạn chế, bất cập, nguyên nhân và kinh nghiệm trong việc thực hiện chính sách phát triển NƠXH cho các đối tượng TNT, công nhân và người lao động trong KCN, khu chế xuất; đề xuất giải pháp thúc đẩy phát triển NƠXH cho các đối tượng này…

Toàn cảnh Hội nghị.

Đối với Bộ Xây dựng, Thủ tướng giao Bộ chủ trì, xây dựng Đề án đầu tư, xây dựng ít nhất 01 triệu căn hộ NƠXH cho công nhân, người TNT trong giai đoạn từ nay tới năm 2030; Chủ trì, phối hợp các bộ, cơ quan, địa phương tháo gỡ các vướng mắc, sửa đổi, hoàn thiện các quy định để triển khai hiệu quả, thúc đẩy phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân KCN, nhà ở cho các chuyên gia; Nghiên cứu cơ chế, chính sách phát triển các khu nhà trọ…

Thủ tướng yêu cầu các Bộ, ngành và địa phương tập trung triển khai thực hiện đồng bộ các nhiệm vụ giải pháp tại Nghị quyết số 11/NQ-CP của Chính phủ về Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội trong đó có nội dung về phát triển NƠXH...