Trước tình trạng hàng nghìn ha đất được phê duyệt dự án trên địa bàn bị bỏ hoàng hàng thập kỷ, lãng phí tài nguyên, thất thoát ngân sách. Mới đây, UBND TP Hà Nội đã đề xuất với Bộ Tài chính thực hiện phương án đánh thuế hoặc xử phạt chủ sở hữu nhà bỏ hoang, không đưa vào sử dụng.

Cụ thể, biệt thự bỏ hoang 3 tháng áp thuế khoảng 5% trên giá trị hợp đồng, sau một năm vẫn bỏ hoang sẽ bị tính thuế 10% trên tổng giá trị. Bên cạnh đó, mức xử phạt hành chính chủ sở hữu biệt thự bỏ hoang từ 10 - 20 triệu đồng/căn, đồng thời kiến nghị Chính phủ áp dụng thu thuế cao lũy tiến đối với người mua từ ngôi nhà thứ hai trở lên.

Đánh giá về vấn đề này, KTS Trần Huy Ánh - Ủy viên Thường vụ Hội KTS Hà Nội cho biết, tài nguyên đất đai Hà Nội cũng như cả nước đang bị lãng phí do mô hình quản trị lạc hậu, kỹ thuật, công cụ quản lý không chuẩn xác… Tài nguyên đất đai bị chiếm giữ đầu cơ lại không bị chính sách thuế khóa hạn chế nên phát triển tràn lan dẫn đến đất đai bị hoang hóa kéo dài, cơ quan quản lý không bổ sung thêm nguồn lực tài chính phục vụ đầu tư công cộng, gánh nặng vay nợ công tăng mà hạ tầng kỹ thuật và xã hội vẫn thiếu hụt.

“Tôi cho rằng, việc TP Hà Nội đề xuất đánh thuế cao đối với những sản phẩm nhà đất bỏ hoang là hoàn toàn chính đáng. Các nước phát triển trên thế giới đã thực hiện tốt mô hình này, những BĐS không sử dụng thì phải đóng thuế đất gấp nhiều lần so với diện tích đang sử dụng, khai thác. Làm như vậy để triệt tiêu tất cả hoạt động đầu cơ đất mà không sử dụng, chỉ với mục đích mua đi bán lại kiếm lợi nhuận cao” - KTS Trần Huy Ánh nhìn nhận.

Theo GS.TSKH Đặng Hùng Võ, việc đất bị sử dụng lãng phí, không hiệu quả do thuế sử dụng đất đang ở mức quá thấp (0,03%). Ở các nước, thuế BĐS phải tối thiểu từ 1% trở lên và họ dùng tiền thuế thu được này để xây dựng hạ tầng, làm dịch vụ công cộng, thay vì bị lãng phí hay phân tán cho các nhóm lợi ích.

Bên cạnh đó, những bất cập, thiếu minh bạch về bảng giá đất quy định 5 năm thay đổi 1 lần, nhưng tồn tại sự chênh lệch lớn với giá trị thực tế, đang dẫn đến nhiều hệ lụy cho công tác quản lý và sự phát triển của thị trường BĐS. Bảng giá đất, khung giá đất như hiện nay tiềm ẩn nhiều nguy cơ tiêu cực, tham nhũng trong đó. Khung giá đất không thể hiện vai trò tích cực trong quá trình quản lý giá đất suốt thời gian qua.

“Phải chăng đã đến lúc Nhà nước nên nghiên cứu việc bãi bỏ quy định về bảng giá đất, để thay bằng hình thức thuế BĐS hoặc nếu duy trì thì bảng giá đất phải ngang bằng với giá thị trường. Từ đó làm căn cứ để thu thuế, phí liên quan đến BĐS. Khi thuế tăng lên thì hiện tượng đầu cơ, tích trữ giảm. Về lâu dài sẽ rất tốt cho thị trường BĐS, giảm đầu cơ thì giá nhà sẽ giảm. Giá nhà hiện nay đang cao bởi nguyên rất lớn từ tình trạng tích trữ, đầu cơ” - GS Đặng Hùng Võ cho hay.