Đề xuất chia sông Sài Gòn thành 4 phân khu để phát triển được liên danh tư vấn Tổ chức Khoa học và chuyên gia Việt Nam toàn cầu (AVSE Global) cùng Viện Quy hoạch vùng Paris (IPR) đưa ra tại Hội thảo phát triển không gian, chức năng dọc sông Sài Gòn theo kinh nghiệm của Pháp về sông Senine, chiều 2/3.

Các chuyên gia cho rằng, đánh giá đúng tầm quan trọng, tiềm năng sông Sài Gòn với sự phát triển của TP Hồ Chí Minh sẽ chìa khóa để mở ra các cơ hội phát triển trong 30 năm tới. Ảnh: Hà Nam

Đây là lần đầu nhiều nghiên cứu toàn diện về tiềm năng khai thác dòng sông được đưa ra bàn thảo, sau lần Bí thư Thành ủy TP Hồ Chí Minh Nguyễn Văn Nên cùng đoàn công tác ở TP Hồ Chí Minh đi tham quan, học kinh nghiệm quy hoạch sông Senine ở Paris (Pháp) vào tháng 6/2023.

Cụ thể, nhóm nghiên cứu đề xuất phát triển hành lang sông Sài Gòn với 4 phân khu: Phân khu 1, kết nối bản sắc, qua huyện Củ Chi, Bến Cát từ thị xã Thủ Dầu Một đến ranh giới TP Hồ Chí Minh và tỉnh Tây Ninh. Phân khu 2, từ đường sắt đến cầu Thủ Dầu Một với giao diện trù phú bao trùm. Phân khu 3, Thanh Đa trải nghiệm hạnh phúc, gồm bán đảo Thanh Đa và vùng phụ cận. Phân khu 4, Trung tâm cánh cửa tương lai, chạy từ ngã ba sông Đồng Nai/Nhà Bè đến cầu Quốc lộ 52.

Đánh giá về đề xuất, đại diện liên danh tư vấn điều chỉnh quy hoạch chung TP Hồ Chí Minh đến năm 2040, tầm nhìn đến năm 2060 cho rằng, việc phân chia sông thành nhiều đoạn, mỗi đoạn đảm nhiệm một chủ đề không phải là tối ưu, mà sẽ làm mất tính nhất quán và sức mạnh tổng thể của toàn tuyến. Chẳng hạn, kết nối bản sắc không thể là câu chuyện của riêng Củ Chi, hạnh phúc không thể là chủ đề riêng của khu Thanh Đa, mà phải xuyên suốt toàn tuyến…

Với độ dài 256 km, riêng đoạn chảy qua TP Hồ Chí Minh là khoảng 80 km, sông Sài Gòn được hình thành tự nhiên qua hàng ngàn năm nay, do vậy giao thông và dải đô thị ở đây cần được thực hiện với tinh thần tôn trọng tự nhiên

Ở một góc nhìn khác, KTS Trần Trọng Hanh - Chủ nhiệm quy hoạch TP Hồ Chí Minh giai đoạn 2021-2030, cho rằng, nghiên cứu này thực chất là “tầm nhìn hành lang sông Sài Gòn”, với nhiều ý tưởng, “menu rất nhiều món ngon”.

Nhìn từ sông Seine để phát triển sông Sài Gòn Chính quyền TP Hồ Chí Minh muốn học tập kinh nghiệm quy hoạch bờ sông Seine (Pháp) để phát triển sông Sài Gòn, biến con sông này trở nên đặc sắc, hấp dẫn nhưng vẫn đảm bảo tôn trọng, giữ gìn hệ bờ sông, hành lang sông, tạo nên đô thị ven sông.

Ông Laurent Perrin - nhà quy hoạch cấp cao của Viện Quy hoạch vùng Paris (Pháp) cũng đánh giá ý tưởng hay. Tuy nhiên, ông Laurent Perrin góp ý, trong quá trình thực hiện phải tuân thủ tập trung tạo dựng những công viên, mảng xanh để bảo tồn cảnh quan sinh thái và đời sống người dân trước những tổn thương của môi trường, khí hậu. Đặc biệt, đối với phân khu 3 (khu vực Thanh Đa) - một trong số các bán đảo đẹp do dòng sông Sài Gòn tạo nên, cần được bảo tồn, không bê tông hoá.

Đồng quan điểm, các chuyên gia địa phương gồm: TS.KTS Nguyễn Anh Tuấn - Sở Quy hoạch - Kiến trúc, TS. Vũ Thị Quyền - Đại học Văn Lang, Trần Hữu Phúc Tiến - Nhà nghiên cứu lịch sử, KTS. Hồ Viết Vinh - Đại học Kiến trúc, CEO Đặng Đức Thành - Nhà kinh tế học, và KTS. Đặng Thục Trang cũng nhận định, cần thiết phải bảo vệ hệ sinh thái tự nhiên ven sông, rạch hiện có. Đồng thời khôi phục và phát triển các làng nghề truyền thống, thiết kế 42 công viên chức năng dọc theo dòng sông và trồng bổ sung khoảng 100 triệu cây các loại xuyên suốt hành lang sông.