Thiền là gì?

Thiền có thể được hiểu là một bài tập giúp thúc đẩy, khuyến khích trạng thái nhận thức và tập trung cao độ ở con người. Ngoài ra, theo các chuyên gia tâm lý, thiền cũng là một phương pháp giúp thay đổi nhận thức cũng như hành vi, tư duy con người theo hướng tích cực, lạc quan. Do đó ngồi thiền là một "bài thuốc" vô cùng hữu hiệu trong việc điều trị và duy trì sức khỏe tâm lý con người.

Ngồi thiền có tác dụng gì?

Ảnh minh họa. Nguồn ảnh: Internet

Ngồi thiền giúp cải thiện trí nhớ và tăng sự tập trung

Ngồi thiền là một cách luyện tập cho não bộ cũng tương tự như luyện tập thể thao để tăng cường cơ bắp. Có nhiều lý do nhưng một trong những lý do chính là khi ngồi thiền làm chậm các hoạt động của não. Khi trạng thái delta hoặc theta (sóng não) chậm hơn, não sẽ tự tái tổ chức. Bằng cách thực hành các bài tập đơn giản bạn đang để bộ não được nghỉ ngơi và trí nhớ sẽ được cải thiện. Ngoài ra, ngồi thiền còn giúp rèn luyện sự tập trung ở cường độ cao, từ đó nâng cao năng suất và hiệu quả làm việc của bạn hơn gấp nhiều lần.

Ngồi thiền có tác dụng kiểm soát cảm xúc và chứng trầm cảm

Trong một nghiên cứu, các nhà nghiên cứu từ Đại học John Hopkins đã tìm thấy các chương trình thiền chánh niệm nói chung giúp giảm bớt các triệu chứng tâm lý của trầm cảm, lo lắng và đau đớn liên quan tới căng thẳng. Các nhà nghiên cứu đã kiểm tra mối liên hệ giữa ngồi thiền và điều tiết cảm xúc, và ngày càng rõ ràng rằng các thiền giả dài hạn có thời gian dễ dàng xử lý những cảm xúc tiêu cực mà không bị chúng cuốn đi. Do đó ngồi thiền góp phần rất lớn trong việc điều chỉnh thái độ hành vi và cách ứng xử của chúng ta trở nên tích cực hơn.

Ngồi thiền giúp giảm stress và giảm cơn đau

Theo một nghiên cứu khác sử dụng một hình thức thiền tổng quát, những người ngồi thiền có mức độ cortisol thấp hơn, một loại hormone liên quan đến căng thẳng về thể chất và cảm xúc.

Ngồi thiền tác dụng đến nhịp thở

Ngồi thiền có tác dụng gì đến việc điều hòa nhịp thở? Hơi thở trong hàng trăm năm qua được tin rằng là nền tảng của sức sống và năng lượng của chúng ta, đó cũng là lý do tại sao khi ngồi thiền hoặc trong các lớp học Yoga luôn tập trung mạnh vào các kỹ thuật thở. Ngày nay, các nghiên cứu cho thấy các bài tập thở có thể cải thiện chức năng nhận thức, khuyến khích quá trình suy nghĩ tích cực và giảm các triệu chứng lo âu.

Ngồi thiền giúp hạ huyết áp

Thiền là bài tập giúp điều hòa nhịp thở cũng như giúp tâm trạng thư thái, giảm áp lực trong công việc, cuộc sống. Từ đó giúp ích cho tình trạng máu lưu thông trong cơ thể, khiến huyết áp không bị tăng.

Ngồi thiền có tác dụng cải thiện giấc ngủ

Một câu trả lời khác cho vấn đề ngồi thiền có tác dụng gì đó chính là ngồi thiền giúp bạn ngủ ngon hơn. Ngồi thiền hằng ngày sẽ giúp bạn có giấc ngủ ngon hơn và thanh thản hơn, ngủ một cách thoải mái nhất, an nhiên nhất. Ngủ rất quan trọng vì nó giúp cho cơ thể có thời gian tự phục hồi, “sửa chữa” mình. Học ngồi thiền còn giúp tâm trạng được thư thái, tránh được sự mệt mỏi, căng cơ và còn được hòa mình vào thiên nhiên.

Ngồi thiền có tác dụng chữa trị các bệnh về đường hô hấp

Thiền giúp bạn điều hòa hơi thở, thở sâu và đều đặn hơn. Do đó, phổi của bạn cũng nhận được nhiều oxy hơn, đẩy CO2 ra ngoài. Do đó có lợi cho một số người gặp một số vấn đề về đường hô hấp.

Ngồi thiền có tác dụng làm giảm cơn đau mãn tính

Đối với những người bị đau mãn tính, tăng khả năng chịu đau. Thông qua thực hành ngồi thiền thường xuyên, chúng ta có thể học cách điều hòa cơ thể để thư giãn theo yêu cầu của bản thân. Ngoài ra, nếu bạn thường xuyên bị đau, căng cơ hay chuột rút, thiền định cũng có thể giúp bạn giảm đi tình trạng này.

Ngồi thiền giúp bạn hiểu bản thân mình hơn

Vậy ngồi thiền có tác dụng gì nữa không? Thật ra, ngồi thiền còn một công dụng đặc biệt khác nữa là giúp bạn hiểu được bản thân mình hơn. Bởi khi bạn luyện tập thiền thường xuyên và kiên trì, trí óc của bạn sẽ luôn minh mẫn, tỉnh táo. Bạn sẽ cảm thấy tự tin, mạnh mẽ hơn, giảm được những suy nghĩ tiêu cực, sự bất mãn, thất vọng trong suy nghĩ và nhận thức.

Kỹ thuật thiền phổ biến mà bạn có thể tham khảo:‏

‏Thiền định cơ bản‏

‏Đây là kỹ thuật thiền cơ bản nhất, người thực hiện chỉ cần chọn một tư thế ngồi thoải mái, nhắm mắt lại, sau đó bắt đầu bằng cách hít thở sâu, chậm rãi và hướng sự tập trung vào hơi thở. ‏

‏Thiền cơ bản phù hợp với những người mới bắt đầu tập luyện thiền định, những người thường xuyên căng thẳng và bận rộn. Sau một dài hoạt động, thiền cơ bản có thể giúp bạn giảm căng thẳng, hạn chế những suy nghĩ, cảm xúc tiêu cực, từ đó giúp bạn có giấc ngủ ngon và sâu hơn.

Thiền tập trung‏

‏Thiền tập trung được xem là hình thức tập luyện phù hợp cho người không thể ép mình không nghĩ về bất cứ thứ gì. Trong thiền tập trung, bạn có thể tập trung vào một thứ nào đó, việc này sẽ dễ dàng hơn. Ví dụ như tập trung vào hơi thở của bản thân, vào tiếng chuông, tiếng sóng biển, tiếng gió thổi… để giữ sự chú ý trong chu kỳ thiền.‏

‏Để luyện tập thiền tập trung, bạn cần ngồi thẳng lưng, chân xếp bằng và tay đặt tại vị trí gần eo. Sau đó, hãy dành toàn bộ sự tập trung vào hơi thở của mình, quan sát những suy nghĩ và trải nghiệm thoáng qua trong tâm trí, và để chúng nhẹ nhàng trôi qua. ‏

Thiền vận động

‏Đây là hình thức thiền tích cực, kết hợp giữa thiền và các hoạt động mà bạn yêu thích. Để đạt được hiệu quả, bạn nên ưu tiên những hoạt động có tính chất lặp lại hoặc dễ dàng thực hiện giúp bạn vào "mạch" tĩnh tâm, chẳng hạn như đi bộ, tập luyện yoga…‏

‏Yoga là các bài tập nhẹ nhàng từ cơ bản đến nâng cao giúp cho cơ thể săn chắc và dẻo dai. Trong khi đó, đi bộ cũng có thể giúp tâm trí bạn lắng lại nhờ tính chất lặp lại, dễ dàng thực hiện. Ngoài ra, bạn có thể chọn làm vườn, đi dạo hoặc tập các bài khí công. ‏

‏Phương thức này phù hợp với những người cảm thấy khó thiền khi ngồi yên một chỗ. Bạn có thể tận dụng lợi ích của thiền để kết hợp với các hoạt động đơn giản sẽ mang lại hiệu quả tối ưu hơn.

Thiền chánh niệm‏

‏Thiền chánh niệm là một trong những kỹ thuật thiền phổ biến và được nghiên cứu rộng rãi ở phương Tây. Kỹ thuật này sẽ giúp bạn thay đổi nhận thức và làm chủ cuộc chiến nội tâm bên trong. ‏

‏Trong thiền chánh niệm, tất cả những gì bạn cần làm là tĩnh tâm tập trung, quan sát, suy ngẫm và chấp nhận mọi thứ trôi qua mà không phán xét. Nhờ tách rời khỏi vấn đề mà bạn sẽ tìm được góc nhìn khách quan hơn, từ đó giúp bạn kiểm soát cuộc sống ở hiện tại thay vì việc luôn hoài niệm quá khứ.‏

‏Phương thức thiền chánh niệm phù hợp với những người mới tập thiền, đặc biệt hiệu quả cho những người bị trầm cảm hoặc lo âu.