(Xây dựng) - Luật Đất đai năm 2024, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản năm 2023 đang là những nội dung được các nhà quản lý, nhà đầu tư, các chuyên gia… quan tâm và chờ đợi bởi đây là các quy định chặt chẽ sẽ giúp giảm các vụ tranh chấp liên quan đến bất động sản.

Các diễn giả đều cho rằng, sự khơi thông pháp lý sẽ giúp bất động sản tăng trưởng minh bạch hơn.

Ngày 30/5, “Tọa đàm pháp lý và thị trường bất động sản trong chu kỳ mới” do CLB Bất động sản Thành phố Hồ Chí Minh (HREC) tổ chức đã thu hút được sự chú ý và tham gia của đại diện các cơ quan, tổ chức Nhà nước; Cơ quan Báo chí và khoảng 100 doanh nghiệp hoạt động trong ngành Bất động sản và các ngành liên quan.

Tại buổi toạ đàm, các chuyên gia đều có những dự đoán “lạc quan” dành cho thị trường bất động sản bởi khi Luật Đất Đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực thì sẽ giúp cho thị trường bất động sản trở nên minh bạch hơn.

Theo ông Huỳnh Thanh Khiết - Phó Giám đốc Sở Xây dựng Thành phố Hồ Chí Minh, những quy định mới giúp minh bạch về trình tự, thủ tục dự án bất động sản, kỳ vọng tăng nguồn cung nhà ở cho người dân trong thời gian tới.

Ông Huỳnh Thanh Khiết dẫn chứng các quy định về các giai đoạn của dự án đầu tư xây dựng nhà ở, tại Luật Nhà ở 2014 không có quy định rõ. Còn tại Luật Nhà ở năm 2023 đã quy định rõ các giai đoạn của dự án đầu tư xây dựng nhà ở bao gồm: giai đoạn chuẩn bị dự án, giai đoạn thực hiện dự án, giai đoạn kết thúc xây dựng dự án, đưa công trình của dự án vào khai thác, sử dụng theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về đầu tư, pháp luật về đầu tư công, pháp luật về xây dựng và quy định khác của pháp luật có liên quan.

Ông Huỳnh Thanh Khiết còn cho rằng, việc bổ sung quy định cụ thể các giai đoạn khi thực hiện dự án đầu tư xây dựng nhà ở sẽ giúp minh bạch về trình tự, thủ tục dự án bất động sản. Bên cạnh đó, Luật Nhà ở 2023 quy định rõ chủ đầu tư nhà ở xã hội được miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất đối với toàn bộ diện tích đất của dự án; chủ đầu tư không phải thực hiện thủ tục xác định giá đất, tính tiền sử dụng đất, tiền thuê đất được miễn, không phải thực hiện thủ tục đề nghị miễn tiền sử dụng đất, tiền thuê đất.

Theo đánh giá của ông Huỳnh Thanh Khiết, việc Luật Nhà ở 2023 nêu rõ, không cần thủ tục xác định tiền sử dụng đất, sẽ rút ngắn thủ tục hành chính đối với các chủ đầu tư dự án nhà ở xã hội. Đặc biệt, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản 2023 có hiệu lực thì thời gian làm thủ tục sẽ được rút gọn xuống còn 160-300 ngày và chi phí cho dự án cũng giảm rất nhiều.

Cùng với đó, những điểm mới liên quan đến dự án bất động sản của Luật Đất đai 2024 và Luật Kinh doanh bất động sản 2023 với những quy định rõ ràng hơn về lĩnh vực tài chính đất đai; thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ, tái định cư; về giao đất, cho thuê đất hay quyền và nghĩa vụ của người sử dụng đất… với các bước trình tự thủ tục cụ thể giúp cho các giao dịch bất động sản trở nên nhanh chóng và minh bạch hơn.

Thống kê các vụ việc tranh chấp liên quan đến bất động sản, Luật sư Châu Việt Bắc - Phó Tổng Thư ký Trung tâm Trọng tài quốc tế Việt Nam (VIAC) cho biết, tổng số vụ tranh chấp được giải quyết tại VIAC qua các năm trong giai đoạn 1993-2023 là hơn 2.940 vụ. Đáng chú ý trong năm 2023, số vụ tranh chấp lên tới 424 vụ, tăng gấp đôi so với năm 2022. Trong tổng số 424 vụ tranh chấp thì có tới 111 vụ tranh chấp liên quan tới bất động sản (chiếm tỷ lệ 26%).

Luật sư Châu Việt Bắc kỳ vọng, những điểm mới của Luật Đất đai 2024 sẽ tạo điều kiện pháp lý cho các dự án bất động sản được phép chuyển nhượng, cho thuê lại quyền thuê đất, hạn chế tranh chấp phát sinh.

Cụ thể như Luật Đất đai 2024 bổ sung quyền lựa chọn hình thức trả tiền thuê đất (Điều 30) và quyền cho thuê tài sản thuộc sở hữu của mình gắn liền với đất và quyền thuê trong hợp đồng thuê đất (Điều 34). Hay như trong Luật Kinh doanh bất động sản 2023, việc công khai thông tin bất động sản đưa vào kinh doanh được quy định chặt chẽ hơn và bổ sung các hành vi bị cấm (Điều 6). Quy định này sẽ hạn chế các nhầm lẫn, tranh chấp như thời gian qua liên quan đến tính pháp lý của các dự án bất động sản.

Cũng tại buổi tọa đàm, các diễn giả đã trực tiếp giải đáp các thắc mắc của doanh nghiệp trong thủ tục đầu tư dự án. Trong đó, các chuyên gia khẳng định khi Luật Đất đai, Luật Nhà ở và Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sẽ giúp cho thị trường bất động sản phát triển minh bạch hơn và giảm chi phí, giảm thời gian đầu tư.