“Nguyên nhân lấn chiếm, chuyển đổi đất để phân lô, bán nền trái phép là cơ quan có thẩm quyền tại địa phương buông lỏng quản lý, không kịp thời phát hiện xử lý", theo Bộ TN&MT.

Bộ TN&MT đã tiến hành kiểm tra tình trạng phân lô bán nền ở nhiều địa phương, trong đó có Khánh Hòa. Ảnh: Xuân Hoát.

Bộ Tài nguyên và Môi trường (TN&MT) vừa có văn bản gửi Ban Dân nguyện, trả lời ý kiến và kiến nghị của cử tri gửi đến sau kỳ họp thứ 3.

Tại đây, các cử tri đề cập nhiều đến tình trạng sốt đất ảo, "cò đất", chuyển đổi mục đích sử dụng đất để phân lô bán nền và kiến nghị đơn vị đưa ra giải pháp.

Có dấu hiệu lừa đảo trong giao dịch bất động sản

Cụ thể, cử tri tỉnh Thanh Hóa đề nghị Bộ TN&MT tham mưu cho Chính phủ quy định chặt chẽ hơn trong việc tổ chức đấu giá cấp quyền sử dụng đất, tránh để “cò đất” trục lợi. Việc này nhằm tạo cơ hội cho người thực sự có nhu cầu muốn mua đất để định cư ổn định cuộc sống được mua đất với giá trị thực, tránh thất thu cho ngân sách Nhà nước.

Trong khi đó, cử tri tỉnh Thái Bình đề cập đến tình trạng sốt đất ảo, có hiện tượng không lành mạnh trong các cuộc đấu giá đất, gây nhiễu loạn thị trường. Đặc biệt, nhiều dấu hiệu lừa đảo trong giao dịch bất động sản trên cả nước.

Tháng 3/2022, sau khi thông tin quy hoạch thành lập khu kinh tế Vân Phong, đất ở huyện Vạn Ninh và thị xã Ninh Hòa (Khánh Hòa) tăng hàng chục lần. Ảnh: Xuân Hoát.

Cùng nội dung, cử tri An Giang nêu tình trạng đầu cơ đất đai thời gian qua diễn ra sôi động đã đẩy giá đất tăng cao.

“Người nghèo, người có thu nhập thấp không thể mua được đất để cất nhà; đất bỏ hoang hóa, lãng phí tài nguyên ảnh hưởng không nhỏ đến các chính sách quản lý Nhà nước, cuộc sống của người dân. Đề nghị ban hành chính sách để quản lý vấn đề đất đai chặt chẽ”, cử tri nêu ý kiến.

Làm rõ hơn, cử tri tỉnh Bình Phước kiến nghị tăng cường công tác chỉ đạo có giải pháp hữu hiệu hơn nhằm ngăn chặn tình trạng phân lô bán nền tự phát, không theo quy hoạch tại một số địa phương. Việc này gây khó khăn trong hoạt động quản lý đất đai, nhất là quỹ đất phục vụ sản xuất nông nghiệp.

“Cần tăng cường công tác kiểm tra, kịp thời ngăn chặn, xử lý những hành vi “thổi giá” đất của các tổ chức, cá nhân, ảnh hưởng đến quỹ đất phát triển sản xuất nông nghiệp tại các địa phương”, cử tri kiến nghị.

Địa phương buông lỏng quản lý

Giải đáp các nội dung trên, Bộ Tài nguyên và Môi trường cho biết thời gian qua, tại nhiều địa phương có tình trạng mua, gom đất nông nghiệp hoặc người sử dụng đất có diện tích lớn thực hiện chia tách, chuyển mục đích sử dụng đất để bán (phân lô, bán nền) trái phép.

Bộ cũng đề cập đến hiện tượng lấn chiếm, chuyển đổi đất rừng trái phép, nhất là đối với các địa bàn gần thành phố lớn và khu du lịch, đô thị… gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến tình hình trật tự, an ninh, xã hội.

“Tình trạng này có nguyên nhân là các cơ quan có thẩm quyền tại địa phương buông lỏng quản lý, không thường xuyên tiến hành thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm về đất đai, xây dựng, dẫn đến các hành vi này còn phổ biến”, Bộ TN&MT nêu rõ.

Đơn vị cũng cho biết hiện tượng lấn chiếm, chuyển đổi đất xảy ra do lợi nhuận quá lớn từ việc chiếm dụng đất đai, tăng giá trị quyền sử dụng đất do việc thay đổi mục đích sử dụng, từ đất nông nghiệp sang đất ở của nhà đầu tư và người sử dụng đất.

Đất đìa tôm được "hô biến" thành dự án bất động sản hoành tráng ở khu vực đầm Thủy Triều, huyện Cam Lâm. Ảnh: An Bình.

Để tăng cường chế tài và các biện pháp xử lý hành vi vi phạm nêu trên, Bộ TN&MT cho biết đã tham mưu Chính phủ ban hành Chỉ thị về chấn chỉnh, tăng cường công tác quản lý đất đai và xây dựng hệ thống thông tin đất đai.

Trong đó, giao chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố xử lý nghiêm người đứng đầu cơ quan, đơn vị buông lỏng quản lý để xảy ra lấn chiếm đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép.

Trước đó năm 2021, Bộ TN&MT cũng đã thành lập đoàn kiểm tra việc phân lô, bán nền tại 3 tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa và Bình Thuận.

Thời gian tới, đơn vị cho biết tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi bổ sung các quy định của pháp luật, nhất là trách nhiệm và chế tài xử lý nghiêm với người, cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền trong quản lý đất đai thiếu trách nhiệm, để xảy ra tình trạng lấn, chiếm đất đai, chuyển mục đích sử dụng trái phép.

Về hiện tượng sốt đất, Bộ TN&MT cho biết trên cơ sở các văn bản chỉ đạo của Bộ TN&MT và Bộ Xây dựng, các địa phương đã có biện pháp chấn chỉnh công tác quản lý giá đất nói riêng và thị trường bất động sản nói chung.

“Đến nay, giá đất tại các địa phương đã cơ bản bình ổn, cơn sốt đất cục bộ tại các địa phương đã được kiểm soát”, Bộ TN&MT cho biết.