Thời gian qua, tại nhiều địa phương có tình trạng mua gom đất nông nghiệp, chuyển mục đích sử dụng đất để phân lô bán nền trái phép gây bức xúc trong dư luận.

Kiến nghị sau kỳ họp thứ 3, Quốc hội khóa XV, cử tri Bình Phước, An Giang, Thanh Hóa nêu nhiều câu hỏi liên quan đến quản lý đất đai, thị trường bất động sản, "cò" đất thổi giá, trục lợi... Tình trạng đầu cơ đất đai đã đẩy giá đất tăng cao, người có thu nhập thấp không thể mua được đất để cất nhà, đất bỏ hoang hóa, lãng phí tài nguyên ảnh hưởng không nhỏ đến các chính sách quản lý Nhà nước…

Từ những bất cập trên, cử tri kiến nghị tăng cường công tác chỉ đạo, có giải pháp hữu hiệu hơn nhằm ngăn chặn tình trạng phân lô bán nền tự phát, không theo quy hoạch tại một số địa phương, gây khó khăn trong hoạt động quản lý đất đai, nhất là quỹ đất phục vụ sản xuất nông nghiệp. Đồng thời, cử tri đề nghị có giải pháp hữu hiệu để ngăn chặn, xử lý những hành vi "thổi giá", gây nhiễu loạn thị trường bất động sản.

Nhiều ô đất diện tích lớn ở Hà Nội được chuyển đổi mục đích sang đất ở để tách thành nhiều lô đất nhỏ, bán nền (Ảnh: Hà Phong).

Trả lời kiến nghị của cử tri, Bộ trưởng Bộ Tài nguyên và Môi trường Trần Hồng Hà cho biết, thời gian qua, tại nhiều địa phương có tình trạng mua gom đất nông nghiệp hoặc người sử dụng đất có diện tích lớn thực hiện chia tách, chuyển mục đích sử dụng đất để bán (phân lô, bán nền) trái phép; lấn chiếm, chuyển đổi đất rừng trái phép, nhất là đối với các địa bàn gần các thành phố lớn và các khu du lịch, đô thị… gây bức xúc trong dư luận, ảnh hưởng đến tình hình trật tự, an ninh, xã hội.

Ông cho rằng, tình trạng này có nguyên nhân là các cơ quan có thẩm quyền tại địa phương buông lỏng quản lý, không thường xuyên tiến hành thanh tra, kiểm tra để kịp thời phát hiện, xử lý các hành vi vi phạm về đất đai, xây dựng, dẫn đến các hành vi này hiện nay còn phổ biến.

Trong khi đó, việc chiếm dụng đất đai, tăng giá trị quyền sử dụng đất do thay đổi mục đích sử dụng đất (từ đất nông nghiệp sang đất ở) của nhà đầu tư và người sử dụng đất có lợi nhuận quá lớn.

Để khắc phục tình trạng này, Bộ trưởng Trần Hồng Hà cho biết từ năm 2018 đến nay, Bộ đã tham mưu cho Chính phủ nhiều chính sách để chấn chỉnh, tăng cường quản lý đất đai, xây dựng hệ thống thông tin đất đai. Đáng chú ý là việc giao Chủ tịch UBND cấp tỉnh phải xử lý nghiêm người đứng đầu các cơ quan, đơn vị buông lỏng quản lý để xảy ra tình trạng lấn, chiếm đất đai, chuyển đổi mục đích sử dụng trái phép.

Bộ Tài nguyên và Môi trường cũng ban hành văn bản đề nghị UBND các tỉnh, thành kiểm tra, rà soát, xác định vi phạm pháp luật đất đai, tránh tình trạng lấn, chiếm; chuyển mục đích sử dụng đất, xây dựng công trình trái phép trên đất nông nghiệp.

Năm 2021, Bộ đã thành lập đoàn kiểm tra việc phân lô, bán nền tại 3 tỉnh Lâm Đồng, Khánh Hòa, Bình Thuận. Mới đây, Bộ tiếp tục có văn bản về tăng cường quản lý Nhà nước về đất đai…

Theo Bộ trưởng Trần Hồng Hà, thời gian tới, Bộ sẽ tiếp tục nghiên cứu để sửa đổi, bổ sung các quy định của pháp luật, nhất là trách nhiệm và chế tài xử lý nghiêm đối với cá nhân, cơ quan quản lý Nhà nước có thẩm quyền trong quản lý đất đai thiếu trách nhiệm để xảy ra tình trạng lấn, chiếm đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất trái phép.

Bên cạnh đó, Bộ tiếp tục tham mưu Chính phủ chỉ đạo UBND các tỉnh, thành phố tăng cường hơn nữa công tác thanh tra, kiểm tra, rà soát, báo cáo các vi phạm pháp luật đất đai đối với sử dụng đất nông nghiệp, đặc biệt với đất trồng lúa và đất rừng để kịp thời phát hiện và ngăn chặn những vi phạm pháp luật về đất đai.

Bộ trưởng Trần Hồng Hà cũng khẳng định sẽ tăng cường thanh tra, kiểm tra tại các địa phương để xử lý nghiêm tình trạng lấn, chiếm đất đai, chuyển mục đích sử dụng đất nông nghiệp trái phép.

Bộ Tài nguyên và Môi trường đang chủ trì xây dựng dự thảo Luật Đất đai sửa đổi để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 4.