UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành Quy chế quản lý kiến trúc thành phố Hà Nội. Trao đổi cùng phóng viên Báo Hànộimới, TS.KTS Phan Đăng Sơn, Chủ tịch Hội Kiến trúc sư Việt Nam nhận định, với quy chế này, Hà Nội đi đầu về việc quản lý kiến trúc trong cả nước.

TS. KTS Phan Đăng Sơn. Ảnh: Tấn Quang

- Ông đánh giá thế nào về Quy chế quản lý kiến trúc mà UBND thành phố Hà Nội vừa ban hành?

- Quy chế quản lý kiến trúc thành phố Hà Nội được lập theo quy định tại Luật Kiến trúc và Nghị định số 85/2020/NĐ-CP ngày 17-7-2020 của Chính phủ uy định chi tiết một số điều của Luật Kiến trúc, là bước đi mới so với trước đây.

Nếu trước đây, chúng ta quản lý quy hoạch và kiến trúc mang tính tổng quát thì nay, quy chế quản lý kiến trúc đi thẳng vào vấn đề liên quan đến kiến trúc của vùng đô thị và nông thôn, để phát triển vừa có bản sắc, vừa hiện đại về mặt kiến trúc, đồng thời có khả năng bền vững theo các hệ thống quy hoạch đô thị, nông thôn đã được phê duyệt.

Với Hà Nội, Quy chế quản lý kiến trúc vô cùng quan trọng, là bước cụ thể hoá chế tài để quản lý phát triển đô thị, nông thôn sau khi Quy hoạch Thủ đô Hà Nội thời kỳ 2021 - 2030, tầm nhìn đến năm 2050 và Điều chỉnh Quy hoạch chung Thủ đô Hà Nội đến năm 2045, tầm nhìn đến năm 2065 được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt.

Do vậy, Hà Nội ban hành Quy chế quản lý kiến trúc rà rất kịp thời, xứng tầm để Hà Nội phát triển theo mục tiêu “Văn hiến – Văn minh - Hiện đại”.

Quy chế quản lý kiến trúc có vai trò gợi mở, định hướng cho phát triển các vùng kiến trúc về mặt không gian đô thị, thiết kế đô thị, cảnh quản đô thị và công trình kiến thúc cụ thể, trong đó có các hệ thống di sản văn hoá hiện hữu, gắn với những công trình mới một cách hài hoà, thống nhất.

Như vậy, Quy chế quản lý kiến trúc đưa ra quy trình, hướng dẫn điều phối, để đô thị Hà Nội ngày càng văn minh, hiện đại hơn.

Chúng tôi đánh giá, quy chế này đáp ứng các yếu tố như: Đúng quy định của pháp luật; ban hành kịp thời với cách làm cẩn trọng, qua các bước xem xét, phê duyệt, xin ý kiến, thẩm định chặt chẽ, đầy đủ. Với quy chế, Hà Nội đi đầu về việc quản lý kiến trúc ở cả nước.

- Theo ông, quá trình thực hiện Quy chế quản lý kiến trúc của thành phố sẽ có những thuận lợi và điểm lưu ý gì?

- Trong qúa trình thực hiện Quy chế quản lý kiến trúc sẽ có một số vấn đề. Đầu tiên, đối tượng tham gia phát triển kiến trúc thành phố, từ cộng đồng người dân đến các chính thể, chương trình phát triển kiến trúc của các nhà đầu tư, doanh nghiệp, sẽ phải tuân thủ để đảm bảo yếu tố chặt chẽ, hài hoà trong tổng thế kiến trúc chung.

Vì vậy sẽ có những vấn đề họ cảm thấy tương đối khó khăn, không dễ thực hiện. Nhưng nếu chúng ta quyết tâm, vượt qua và thực hiện bài bản, thì thấy rằng đây không phải bài toán gây khó dễ.

Thứ hai, quá trình vận hành chắc chắn sẽ bộc lộ những điểm bất cập. Bởi, tất cả quy định khi áp dụng đều nảy sinh những vấn đề trong thực tiễn, không như tính toán. Chúng ta hoàn toàn có thể tiếp tục điều chỉnh trong thời gian tới để quy chế hoàn thiện tốt hơn.

Thứ ba, các chương trình phát triển mới, nhất là của doanh nghiệp, cần sự tuân thủ, đôi khi làm cho lợi ích của họ bị ảnh hưởng, nhất là về mật độ, tầng cao xây dựng, hệ số sử dụng đất…

Nếu chúng ta lập được trật tự theo Quy chế quản lý kiến trúc, sự phát triển đáp ứng yếu tố bền vững sẽ tốt hơn.

Đơn cử, các vùng nông thôn đang có nguy cơ phát triển không bài bản thì với Quy chế quản lý kiến trúc này, chúng ta có kiểm soát, quản lý để vùng nông thôn phát triển ổn định.

Tóm lại, sau khi ban hành Quy chế quản lý kiến trúc, hy vọng việc thực hiện sẽ bài bản, nghiêm túc, linh hoạt, phù hợp với thực tiễn.

Quy hoạch Thủ đô Hà Nội được phê duyệt là căn cứ để triển khai lập quy hoạch đô thị, quy hoạch nông thôn, quy hoạch có tính chất kỹ thuật, chuyên ngành trên địa bàn. Ảnh: Viết Thành

- Ông vừa chia sẻ trong quá trình thực hiện Quy chế quản lý kiến trúc sẽ có một số bất cập. Vậy các quận, huyện khi triển khai thực hiện cần lưu ý những điểm gì?

- Quy chế Quản lý kiến trúc là chủ trương, chính sách chung của Nhà nước và thành phố, tạo ra một thói quen mới, cách làm, tiếp cận giải quyết vấn đề mới.

Trong Quy chế Quản lý kiến trúc có nhiều nội dung có tính cách mạng, nhưng dựa trên cơ sở sở khoa học; nếu thực hiện được sẽ cho thấy sự tiến bộ trong xây dựng, quản lý đô thị phát triển bền vững.

Mặt khác, trong Quy chế quản lý kiến trúc có những quy định đến tận vùng, quận, huyện. Các quận, huyện căn cứ vào nội dung quy chế để triển khai.

Khi áp dụng, chúng ta cần chế tài thông suốt từ thành phố tới quận, huyện theo hệ thống sở, ngành cấp thành phố đến phòng, ban thuộc quận, huyện. Đồng thời, thành phố Hà Nội cần tuyên truyền, vận động, hướng dẫn cộng đồng để thực hiện kịp thời.

- Trân trọng cảm ơn ông!