Sau động thái tăng lãi suất gần đây của nhiều ngân hàng, nhiều người vay mua nhà đang lo lắng, lãi suất cho vay được điều chỉnh tăng lên, khiến gánh nặng trả nợ có thể vượt khả năng tài chính.

Người mua nhà lo gánh nặng trả nợ

Cuối năm 2021, lãi suất cho vay bình quân chỉ ở khoảng 5%/năm, mức thấp nhất trong 10 năm qua. Mức lãi suất hấp dẫn này thúc đẩy nhiều người tranh thủ vay vốn để mua nhà. Tuy nhiên, với việc các ngân hàng sẽ tăng lãi suất cho vay trong thời gian tới, những người đã vay mua nhà như "ngồi trên đống lửa".

Chị Nguyễn Thị Hạnh - đang ở một chung cư ở huyện Hoài Đức (Hà Nội) chia sẻ, gia đình chị quyết định mua căn hộ 70m2 với giá 1,6 tỷ đồng từ năm 2020, trong đó khoản vay ngân hàng trị giá khoảng 700 triệu đồng có lãi suất thả nổi, áp dụng sau thời gian ân hạn 1,5 năm.

"Lúc mua nhà tôi chỉ tính phương án tài chính với lãi suất trên, nhưng nếu lãi suất thả nổi tăng thì số tiền gốc và lãi mà tôi phải trả cũng tăng lên nhiều, thậm chí có thể vượt quá khả năng tài chính của gia đình", chị Hạnh lo lắng.

Người vay mua nhà đang lo lắng lãi suất cho vay sẽ tăng trong thời gian tới (Ảnh minh họa: Hà Phong).

Tương tự, anh Nguyễn Quang Hóa - ngụ tại chung cư Phương Đông Green Park (Hoàng Mai, Hà Nội) - kể, năm 2021 anh có vay ngân hàng 1 tỷ đồng để mua căn hộ. Gói vay của anh kéo dài 20 năm, lãi suất thả nổi và lãi đang trả khoảng 8%/năm.

"Hiện tại mỗi tháng tôi chỉ trả 3,6 triệu đồng tiền gốc, trong khi đó lãi cũng khoảng 8 triệu đồng. Thời gian tới, lãi suất cho vay tăng thêm, gánh nặng trả nợ cao hơn. Phương án xấu nhất tôi đang tính đến là bán nhà để trả nợ rồi đi thuê", anh Hóa nói.

Không chỉ những người đã mua nhà, nhiều người chưa mua nhà cũng lo lắng vì sợ lãi suất ngân hàng tiếp tục tăng cao. Anh Trần Văn Thắng cho biết, anh có ý định vay ngân hàng 1 tỷ đồng trong 10 năm để mua căn hộ chung cư tại quận Hoàng Mai. Nhân viên ngân hàng đang tư vấn, lãi suất cho khoản vay trên trong năm đầu tiên là 8,5%/năm, sau đó thả nổi theo thị trường.

"Nếu lãi suất như vậy thì hàng tháng tôi có thể trả được, nhưng nếu cao hơn thì tôi sẽ gặp khó khăn. Vì vậy, tôi chưa quyết định mua căn hộ mà cần tính toán thêm để hạn chế rủi ro", anh Thắng nói.

Khó tránh tăng lãi suất cho vay

Theo phân tích giới chuyên gia, khó tránh được áp lực lên lãi suất đầu ra, dù có độ trễ. Đặc biệt khi room tín dụng của nhiều nhà băng đã cạn, nên việc tăng lãi vay là khó tránh.

TS. Cấn Văn Lực - Chuyên gia về tài chính, ngân hàng - cho rằng lạm phát Việt Nam đang gia tăng, Ngân hàng Nhà nước yêu cầu các ngân hàng phấn đấu giảm lãi suất để hỗ trợ phục hồi kinh tế. Nhưng nếu lạm phát tăng cao, thì mặt bằng lãi suất khó tiếp tục duy trì ở mức thấp như hiện nay, nhất là khi USD tăng áp lực lên tỷ giá.

Theo ông Lực, cơ hội để giảm lãi suất huy động và cho vay đã qua. Hiện Việt Nam cần có một chính sách lãi suất phù hợp, có thể tăng nhưng ở mức vừa phải, gắn với việc điều hành tỷ giá hối đoái để đồng nội tệ không mất giá quá cao.

Chuyên gia dự báo, khó tránh được việc tăng lãi suất cho vay (Ảnh minh họa: Tiến Tuấn).

Còn theo TS. Võ Trí Thành - Thành viên Hội đồng Tư vấn chính sách tài chính, tiền tệ quốc gia, thời gian qua, thị trường đã ghi nhận lãi suất huy động tăng trên thị trường 1, nhất là lãi suất kỳ dài hạn. Việc Ngân hàng Nhà nước tăng lãi suất điều hành sẽ khiến lãi suất huy động tăng thêm, nhưng lãi suất cho vay có độ trễ và mức tăng sẽ thấp hơn nhiều.

Theo PGS.TS Đinh Trọng Thịnh - Chuyên gia kinh tế cho rằng, khi các ngân hàng tăng lãi suất huy động, thì sớm hay muộn cũng sẽ tăng lãi suất cho vay. Đó là chưa kể, vừa qua, hàng loạt các ngân hàng trung ương trên thế giới đã tăng lãi suất, nếu các ngân hàng trong nước không tăng theo, đồng Việt Nam sẽ rất dễ bị mất giá, và điều này không tốt cho nền kinh tế.

Do đó, ông Thịnh khuyến cáo, những người quyết định mua nhà trả góp cần phải tính toán lãi suất về lâu dài, không để vượt quá năng lực tài chính của mình.

Trước đó, Ngân hàng Nhà nước quyết định tăng một số lãi suất chính sách chủ chốt. Cụ thể, lãi suất tái cấp vốn và lãi suất tái chiết khấu đều tăng 1 điểm phần trăm lên lần lượt 5,0% và 3,5%/năm. Ngoài ra, trần lãi suất huy động của các ngân hàng thương mại cũng được điều chỉnh tăng. 4 ngân hàng gốc quốc doanh lớn là Vietcombank, VietinBank, Agribank và BIDV đã tăng lãi suất huy động ở nhiều kỳ hạn.