Thời gian qua, nhiều cơ chế, chính sách được ban hành kịp thời đã góp phần tháo gỡ những khó khăn, vướng mắc để thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội, nhà ở công nhân.

HUD khởi công dự án nhà ở xã hội tại thị xã Duy Tiên, tỉnh Hà Nam - Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Dịch COVID-19 làm nảy sinh nhiều hệ lụy xã hội, trong đó vấn đề nhà ở xã hội (NƠXH), vấn đề xây dựng nhà ở công nhân tại các khu công nghiệp (KCN) tiếp tục thu hút sự quan tâm của dư luận. Những giải pháp tổng thể đang được Chính phủ, Bộ Xây dựng triển khai đã tạo luồng sinh khí mới góp phần hiện thực hóa "giấc mơ an cư" cho hàng triệu công nhân tại các KCN trong cả nước.

Những đột phá về cơ chế chính sách

Ông Hà Quang Hưng, Phó Cục trưởng Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản (Bộ Xây dựng) cho biết, dưới sự chỉ đạo, điều hành của Chính phủ,Thủ tướng Chính phủ cùng với sự tham gia tích cực, vào cuộc của cả hệ thống chính trị, các cấp, các ngành, đặc biệt là vai trò của các địa phương, các doanh nghiệp, trong thời gian vừa qua, đã có nhiều cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển NƠXH, nhà ở công nhân lao động tại các khu công nghiệp được ban hành và đi vào cuộc sống.

"Những cơ chế, chính sách này đã tạo ra hành lang pháp lý tương đối đầy đủ, đảm bảo hỗ trợ và khuyến khích các doanh nghiệp tham gia vào phát triển NƠXH", đại diện Cục Quản lý nhà và thị trường bất động sản khẳng định.

Theo đó, các dự án NƠXH được miễn tiền sử dụng đất, giảm 50% thuế giá trị gia tăng, thuế thu nhập doanh nghiệp, hỗ trợ đầu tư hạ tầng kỹ thuật trong và ngoài dự án, cho vay ưu đãi lãi suất thấp...

Trong thời gian qua Bộ Xây dựng đã phối hợp với các bộ, ngành báo cáo các cấp có thẩm quyền ban hành các quy định nhằm khuyến khích phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân.

Bộ Xây dựng cũng đã phối hợp với các bộ, ngành tổ chức hội nghị toàn quốc "thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp"; nghiên cứu, xây dựng và trình Thủ tướng Chính phủ Đề án " Đầu tư, xây dựng ít nhất một triệu căn nhà ở xã hội cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030".

Đáng chú ý, Bộ trưởng Bộ Xây dựng, Tổ công tác liên ngành đã làm việc trực tiếp với 12 địa phương để thúc đẩy triển khai hiệu quả chính sách hỗ trợ NƠXH, nhà ở công nhân, cải tạo xây dựng lại chung cư cũ; yêu cầu 22 địa phương trọng điểm báo cáo tình hình triển khai thực hiện về nhu cầu vay vốn, các tồn tại hạn chế và kiến nghị đối với lĩnh vực NƠXH.

Phát triển nhà ở xã hội qua những con số

Đến nay trên địa bàn cả nước, đã hoàn thành 301 dự án NƠXH khu vực đô thị, quy mô xây dựng khoảng 155.800 căn, với tổng diện tích hơn 7.780.000 m2.

Đồng thời đang tiếp tục triển khai (bao gồm các dự án đã được chấp thuận đầu tư và đang triển khai đầu tư xây dựng) 401 dự án, với quy mô xây dựng khoảng 454.360 căn, với tổng diện tích khoảng 22.720.000 m2, giúp cho hàng trăm nghìn hộ gia đình thu nhập thấp và hàng trăm nghìn công nhân được cải thiện nhà ở, có chỗ ở an toàn.

Tính từ đầu năm 2022 đến nay, tổng số lượng NƠXH, nhà ở cho công nhân KCN đã được khởi công là 19 dự án với tổng số khoảng 36.554 căn, trong đó, NƠXH 16 dự án quy mô 33.194 căn.

Đáng chú ý, tỉnh Bình Dương có 5 dự án với gần 21.000 căn, tỉnh Thanh Hóa có 1 dự án với 3000 căn, TPHCM có 4 dự án với 2444 căn, tỉnh Quảng Ninh có 2 dự án với 1903 căn, tỉnh Hà Nam 1 dự án, 564 căn, tỉnh Quảng Trị 1 dự án với 180 căn và tỉnh Bà Rịa – Vũng Tàu 1 dự án, 97 căn.

Đối với nhà ở công nhân đã hoàn thành 3 dự án quy mô 3.360 căn tại TPHCM, tỉnh Quảng Ninh và tỉnh Bắc Ninh, đã góp phần đáp ứng 17.500 chỗ ở tại các địa phương này.

Thực tế cũng cho thấy, với sự quyết liệt trong công tác chỉ đạo, điều hành của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ và sự tích cực vào cuộc tháo gỡ, vướng mắc khó khăn của Bộ Xây dựng và các bộ, ngành liên quan ngày càng có nhiều DN tích cực tham gia đầu tư, phát triển NƠXH, nhà ở công nhân KCN.

Sau hội nghị toàn quốc "Thúc đẩy phát triển nhà ở xã hội cho công nhân, người thu nhập thấp", nhiều tập đoàn lớn đã cam kết hưởng ứng mục tiêu chung của Chính phủ, xây dựng ít nhất 1 triệu căn NƠXH cho đối tượng thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp giai đoạn 2021-2030.

Ông Nguyễn Đình Trung, Chủ tịch Tập đoàn Hưng Thịnh cho rằng: "Một trong những bài toán lớn nhất của NƠXH là làm thế nào để cơ quan Nhà nước và doanh nghiệp cùng đồng hành để có những giải pháp toàn diện, tạo điều kiện có được nguồn cung nhà ở cho mọi người".

Đại điện doanh nghiệp này cho biết, với quỹ đất, năng lực, kinh nghiệm và khả năng huy động toàn chuỗi giá trị bất động sản. Hưng Thịnh sẽ xây dựng 150.000 căn NƠXH – nhà ở vừa túi tiền tại TPHCM và các tỉnh, thành phố lân cận.

Phát huy vai trò "nhạc trưởng" trong phát triển nhà ở xã hội

Phối cảnh dự án nhà ở xã hội tại Hà Nam- Ảnh: VGP/Toàn Thắng

Tại Hội nghị tổng kết năm 2022 của Bộ Xây dựng mới đây, Bộ trưởng Bộ Xây dựng Nguyễn Thanh Nghị khẳng định, thúc đẩy phát triển thị trường bất động sản, NƠXH tiếp tục là một trong ba đột phá chiến lược của Bộ Xây dựng trong năm 2023.

Trên cơ sở xác định nhu cầu về NƠXH dành cho người thu nhập thấp, công nhân khu công nghiệp của các địa phương, Bộ Xây dựng đã nghiên cứu xây dựng Đề án và xây dựng mục tiêu cụ thể cho từng địa phương.

Phấn đấu đến năm 2030 hoàn thành khoảng 1.416.700 căn (trong đó, giai đoạn 2021-2025 hoàn thành khoảng 571.200 căn; giai đoạn 2025-2030 hoàn thành khoảng 845.500 căn NƠXH.

Bộ Xây dựng đang chủ trì, nghiên cứu, sửa đổi Luật Nhà ở 2014 để trình Quốc hội cho ý kiến tại kỳ họp thứ 5 và thông qua tại kỳ họp thứ 6. Trong đó đã nghiên cứu sửa đổi, bổ sung các chính sách ưu đãi thông thoáng khuyến khích phát triển NƠXH, đồng thời có chính sách riêng đối với nhà lưu trú để công nhân, người lao động thuê trong thời gian làm việc tại khu công nghiệp nhằm tháo gỡ khó khăn, thúc đẩy phát triển NƠXH trong thời gian tới.

Hy vọng với các giải pháp tổng hợp nhằm hoàn thiện thể chế, tháo gỡ khó khăn, "vướng mắc, rào cán" từ phía Bộ Xây dựng và các cơ quan quản lý nhà nước, những "điểm nghẽn" về phát triển NƠXH, nhà ở cho công nhân sẽ sớm được khơi thông để ngày càng có nhiều hơn những "niềm vui an cư trọn vẹn" cho người thu nhập thấp và công nhân tại các KCN.