Lễ cúng cô hồn rằm tháng 7 là một tục lệ cúng có nguồn gốc từ Trung Quốc. Theo truyền thuyết dân gian kể rằng hàng năm, cứ đến ngày 2/7, Diêm Vương lại cho phép mở Quỷ Môn Quan để quỷ đói có thể trở lại trần gian rồi đến sau 12 giờ đêm ngày 14/7 thì phải quay về địa ngục. Như vậy là tính từ 2-14/7 Âm lịch, các cô hồn được xá tội, quay trở lại dân gian và làm phiền, quấy phá người dân. Chính vì thế mà dân gian có tục lệ sắm cổ cúng các cô hồn đói khát, không nhà không cửa để ma quỷ không quấy phá.

Ngoài ra, việc cúng cô hồn cũng nhằm mục đích giúp những linh hồn lang thang được một ngày no nê và bớt tủi thân khi quay trở lại địa ngục. Cúng cô hồn không hẳn là mê tín dị đoan mà nó mang tính nhân văn cao đẹp, giống như tư tưởng chung của ngày xá tội vong nhân đó là: dù ai có tội ác gì, phải chịu trừng phạt ra sao thì cũng nên có 1 ngày xá tội để họ vơi bớt phần đau đớn, tủi cực.

Chính vì vậy, các thông tin về lễ cúng này như nghi thức cúng cô hồn như thế nào? Cúng cô hồn ngày nào, giờ nào? Chuẩn bị đồ cúng ra sao? Đây đều là những vấn đề rất được quan tâm.

Nghi thức cúng cô hồn

Khi cúng cô hồn, gia chủ cần ăn mặc chỉnh tề, không mặc quần cộc.

- Khi cúng cô hồn, gia chủ cần ăn mặc chỉnh tề, không mặc quần cộc.

- Không nên để trẻ con, phụ nữ mang thai và người già lại gần khi cúng cô hồn vì dễ bị cô hồn trêu chọc, quấy rối.

- Để cúng cô hồn đúng cách, gia chủ không cúng xôi, gà và đồ mặn.

- Vị trí mâm lễ cúng nên đặt ngoài sân, không đặt ngoài cửa.

- Khi rải tiền vàng ra mâm, để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc

- Trong dân gian có nhiều quan niệm về thắp hương, cho rằng thắp theo số lẻ 1, 3, 5, 7, 9 – đại diện cho tính dương để tưởng nhớ, dâng cúng lễ vật tới gia tiên, mong được phù hộ sức khỏe, may mắn, mọi sự hanh thông.

- Nên cắm thẳng hương khi thắp.

- Khi cúng thì chủ gia đình phải bày đồ lễ cùng với hoa quả theo nguyên-tắc “đông bình tây quả” rượu và nước.

Thời gian cúng cô hồn

Lễ cúng cô hồn nên thực hiện vào chiều tối.

Có thể cúng cô hồn từ ngày mùng 1 cho đến ngày Rằm tháng 7 Âm lịch. Theo các chuyên gia nghiên cứu về lĩnh vực tâm linh, phong thủy thì lễ cúng các cô hồn lang thang, không nơi nương tựa hay chịu nhiều oan khuất trong xã hội nên được thực hiện vào buổi chiều tối.

Sở dĩ như vậy vì theo quan niệm dân gian, ban ngày có ánh sáng mặt trời, lúc đó ánh nắng rất mạnh trong khi các cô hồn vừa từ địa ngục lên còn rất yếu. Nếu cúng vào ban ngày thì các cô hồn sẽ không dám lên để đón nhận những vật phẩm cúng bố thí của các gia đình vì họ sợ ánh sáng, sợ ánh nắng lên.

Cũng theo một vị Đại đức - người từng tham gia nhiều lễ cúng chúng sinh, cúng cô hồn thì ở nhiều nơi, các chùa hay làm lễ vào buổi chiều tối, thậm chí là tối hẳn bởi theo quan niệm dân gian, vào ban ngày, ánh nắng sẽ làm suy yếu, làm bạt các vong hồn và phải đến gần tối thì các vong hồn mới tích tụ lại được. Vì thế, nên cúng cô hồn vào buổi tối hoặc chiều tối thì các cô hồn mới có thể dễ dàng nhận được đồ mà các gia chủ cúng cho.

Chuẩn bị lễ vật cúng

Mâm cúng cô hồn.

Lễ vật cúng cô hồn cần sắm:

- Muối gạo (1 dĩa)

- Cháo trắng nấu loảng ( 12 chén nhỏ ) , hay là cơm vắt : 3 vắt

- 12 cục đường thẻ .

- Giấy áo, giấy tiền (có thể là tiền thật nhưng là mệnh giá nhỏ) .

- Mía (để nguyên vỏ và chặt tùng khúc nhỏ độ 15 cm )

- Bánh, kẹo, tiền mặt (tiền thật, các loại mệnh giá).

- Bỏng ngô, khoai lang luộc, ngô luộc, sắn luộc.

- Hoa, quả 5 loại 5 mầu (ngũ sắc)

- Nước : 3 ly nhỏ, 3 cây nhang , 2 ngọn nến nhỏ.

Không cúng xôi, gà, đồ mặn trong lễ cúng cô hồn. Khi rải tiền vàng ra mâm, để 4 hướng Đông, Tây, Nam, Bắc, mỗi hướng từ 3-5-7 cây hương. Bày lễ và cúng ngoài trời.

Sở dĩ cháo không thể thiếu cháo loãng vì dân gian quan niệm rằng những linh hồn bị đày đọa phải mang một thực quản nhỏ hẹp nên không thể nuốt được thức ăn thông thường. Muối và gạo sau khi cúng xong phải rải xuống đường mang ý nghĩa tiễn cô hồn đi.